‘Survivor’ tegen wil en dank één jaar na publicatie

06/02/2023

Het is ongebruikelijk dat een journalist zichzelf interviewt. Ik heb het afgelopen jaar geen interviewaanvragen gehad voor mijn autobiografie ‘Survivor’ tegen wil en dank. Deze week is het exact één jaar geleden dat ik het boek publiceerde. Om dit feit niet onopgemerkt voorbij te laten gaan, interview ik hoogst uitzonderlijk mijzelf erover.

Survivor’ tegen wil en dank is deze week een jaar geleden in eigen beheer uitgebracht. Het is vooralsnog geen bestseller …

Nee, daar moet ik eerlijk in zijn. Ik had hogere verkoopcijfers verwacht. Natuurlijk hoop je stiekem dat het een bestseller wordt. Ik zag mezelf al gevraagd worden om een avond Zomergasten in te vullen als ineens bekende auteur. Maar alle gekheid op een stokje: ik had er meer van verwacht.

Enig idee waar het aan ligt?

Goh, meerdere oorzaken. Wie is Johan Peters? Ik ben geen beroemdheid hé. En de mensen die mij wel kennen, hebben kennelijk te veel schrik om het boek aan te schaffen. Schrik door de onderwerpen die erin aan bod komen. Zo kent men mij niet. Ten slotte heb er ik niet echt een agressieve promotiecampagne tegenaan gegooid. Publiceren in eigen beheer kost niets, totdat je promotie wilt gaan maken. Als ik alle Vlaamse en Nederlandse media een recensie-exemplaar had willen toesturen, was ik een godsvermogen kwijt geweest aan boekinkoop en portokosten. Probeer dat maar eens terug te verdienen.

Laten we het over de inhoud hebben: seks/BDSM, zelfmoordneigingen, je bent geen alledaags type

Dat schrijf ik al op de eerste pagina’s en dat klopt ook. Je kunt mij niet in een hokje stoppen. Hoe ouder ik word hoe meer open ik ben over mijn leven dat ik inderdaad niet geweldig vind. Mag ik? Seks/BDSM neemt een voorname plaats in in het boek, omdat ik juist daardoor in contact ben geraakt met personen die het verloop van mijn leven hebben bepaald en dat is de rode draad doorheen het boek. Wat de seks/BDSM betreft: hoeveel seks stopte Jan Wolkers wel niet in zijn boeken? ‘Ik Jan Cremer’ weleens gelezen? Dan leest mijn autobiografie als een onschuldige roman.

Nu ga je wel iets te kort door de bocht …

Oké, ik geef toe dat ik inzake sommige onthullingen over mijn bezigheden op SM-gebied lang heb nagedacht of ik die moest neerpennen. Mensen krijgen meteen een beeld van je en zie daar dan maar weer vanaf te komen. Toch heb ik ze erin laten staan, omdat ik het complete verhaal over mijn gevoelsleven en seksuele ontdekkingstocht wilde vertellen. Daar horen ook die fragmenten bij. De pagina’s over seks/BDSM staan altijd in dienst van het verhaal over mijn contact met die persoon die het aanbood. Het psychologische aspect in dat contact is waar het mij daadwerkelijk om gaat. Ik hoop dat dat toch duidelijk naar voren komt uit het verhaal.

Ja, je legt veel nadruk op de psychologische/emotionele band met de vrouwelijke hoofdpersonen in je boek …

Precies, die was in wezen altijd belangrijker dan de daad of de sessie an sich. Dat ik jarenlang bij bepaalde sekswerkers ben blijven komen, had in de eerste plaats te maken met het psychologische/emotionele aspect. Natuurlijk staat het buiten kijf dat de seks/de noodzaak aan een SM-sessie als springplank fungeerde voor het persoonlijke contact dat ik met hen had en dat ik daar nooit te klagen over had. Alhoewel het verhaal over Bulgaarse date duidelijk maakt dat het psychologische/emotionele aspect de seks op den duur in de weg ging staan. En toch bleef ik haar bezoeken, juist omdat ik het emotionele aspect niet wilde verliezen.

We komen later nog even terug op je contacten met sekswerkers. Ik wil eerst naar de relatie met je ouders. Hoewel ze altijd op de achtergrond aanwezig is, speelt je moeder geen hoofdrol in je boek. Je vader moet het helemaal met een kleine bijrol doen …

De autobiografie handelt over de vrouwen in mijn leven die een belangrijke rol hebben gespeeld. Daar hoort mijn vader niet bij. Afgezien van dit flauwe antwoord: ik had geen emotionele band met hem. Hij was aanwezig, maar niet meer dan dat. Ik heb in heel mijn jeugd alles zelf moeten uitzoeken. Hoe om te gaan met mijn beperking, hoe ik mijn toekomst wilde invullen. Alles. Nooit heeft hij gevraagd of ik ergens mee zat. Hij was er voor de praktische zaken toen ik eenmaal op mezelf ging wonen, maar voor de rest. Ik trek maar gelijk het boetekleed aan. Ik heb zelf ook nooit aangegeven dat ik feedback wilde. Omdat ik dacht dat hij het intellectueel niet kon geven.

Hetzelfde gaat op voor je moeder vermoed ik …

In feite wel ja. Mijn ouders zorgden voor me. Ik had mijn natje en mijn droogje, ik had een dak boven mijn hoofd. Ze hielpen me praktisch, maar emotioneel? Daar waren ze niet toe in staat en wat dat betreft was er geen optimale ouder-kind relatie.

Had dat te maken met je beperking? Hoe gingen ze daarmee om?

Ik wil niet alles wat in mijn leven is gebeurd op mijn beperking gooien, maar ja: ze gingen op hun eigen manier ermee om. Mijn vader liet me begaan. Ik deed het goed op school, ik haalde geen kattenkwaad uit. Hij zal hebben gedacht dat het allemaal wel ging. Zeker nadat ik na jaren werkloosheid eindelijk een vaste baan had. Mijn moeder was altijd veel negatiever over mijn kansen in het leven. Met de kennis van nu zeg ik dat ze nooit goed heeft weten om te gaan met het feit dat ik met een beperking door het leven moest vanaf de leeftijd van acht jaar.

En onderling boterde het ook niet tussen hen …

Niet bepaald. Daarvoor moeten de mensen het boek maar lezen. Het waren twee aparte personen waarvan ik denk dat ze nooit echt goed bij elkaar hebben gepast.

Je spreekt nu continu in het verleden. Je boek eindigt met de officiële diagnose Alzheimer bij je moeder, eind januari 2022

Ja, en drieënhalve maand later was ze overleden na een val in haar slaapkamer in het paasweekend. Ik ontdekte die val pas na Pasen. Toen is ze met spoed naar het ziekenhuis vervoerd en heeft ze nog bijna een maand geleefd. Een te grote wond door de val en een te zwakke conditie maakten dat men haar uiteindelijk moest laten gaan.

Dat zal je niet hebben voorzien eind januari?

Nee. Natuurlijk had ik al heel lang het vermoeden dat ze Alzheimer had. Het heeft me een paar jaar gekost om het officieel gediagnosticeerd te krijgen. Corona maakte het niet makkelijk met in 2020 dichte grenzen en tot nog in 2021 lockdowns. Maar zelf werkte ze ook niet echt mee en bleef ze volharden in haar solitaire gedrag. Ze wilde niemand in huis, ook al had ze heus wel door dat dingen niet goed gingen met haar.

Ze wilde dat jij bij haar introk …

Ja, en dat heb ik nooit overwogen. Natuurlijk zag ik dat er hulp moest komen, maar ik kon die sowieso niet bieden. Toch zeker fysiek niet. Ze woonde op een eerste verdieping, twee steile trappen. Zie jij Johan boodschappentassen naar boven sjouwen op zo’n trap? Verder was er geen aparte ruimte voor mij. Bovendien kon ik niet zomaar vertrekken uit Antwerpen vanwege de financiën. En eerlijk gezegd, werd ik de laatste jaren steeds banger bij de gedachte er lang te moeten verblijven. Haar waanbeelden werden steeds frequenter.

En hulp kwam er ook na de diagnose niet?

Jawel, toen werd een traject opgestart van wekelijkse huisbezoeken om te kijken hoe het met haar ging. Een keer per week twee uurtjes bezoek is dus duidelijk niet genoeg gebleken. De eerste keer liet ze de hulp trouwens voor de deur staan.

Ik had misschien meer moeten aandringen op hulp. Meer met de vuist op tafel moeten slaan. Bij de huisarts, de hulpverlening, bij haar. Het probleem was dat ze zelf pertinent hulp weigerde. Ook na de officiële diagnose, die ze ontkende. Wat kun je dan concreet nog doen? Als hulpverlener? Als zoon? Het is de vraag hoe ze nu eraan toe zou zijn, als die valpartij geen fatale wonde had opgeleverd. In eerste instantie leek het nog redelijk goed af te lopen en ik had het ziekenhuis al zover gekregen dat ze na een eventueel ontslag naar een verpleeghuis zou gaan. Van Alzheimer genees je niet. Mensen gaan er verder door op achteruit. Het is de vraag hoe snel dat proces bij haar zou zijn gegaan.

Een vraag die nooit een antwoord krijgt. Net zomin de vraag hoe ze überhaupt ten val is gekomen en waarom ze niet op zijn minst heeft geprobeerd overeind te komen of hard om hulp te roepen naar de bovenburen. Die indruk had ik toch toen ik haar vond. Een personenalarm had ze een paar maanden eerder geweigerd. Ze was een moeilijke vrouw en ik had derhalve een moeilijke relatie met haar. Laat ik het daar maar op houden.

Terug naar je boek dan. We gaan niet al je avonturen met sekswerkers in dit interview bespreken, want dan wordt het veel te lang. Maar er is een lijn tussen de dames over wie je schrijft?

Ja, die lijn is er zeker en daarom heb ik juist hen uitgekozen als hoofdpersonen. Zonder mijn jaren bij Amanda zou ik niet al die jaren bij my Owner hebben beleefd zoals ze zijn verlopen. En zonder de jaren met my Owner zou ook mijn contact met achtereenvolgens Bulgaarse date en Roemeense date er heel anders hebben uitgezien. Daar ben ik heilig van overtuigd.

Wie wie is en waarom je zo aan die persoon gehecht was, valt te lezen in het boek. Uiteindelijk zijn ze wel allemaal zo goed als uit je leven verdwenen. Hoe voelt dat?

Daar heb ik het flink lastig mee gehad met sommigen. Dat blijkt duidelijk uit mijn verhaal en het was ook een van de redenen dat ik in 2004 al een eerste opzet van mijn autobiografie schreef.

Nu doel je op Amanda neem ik aan?

Ja, ik wilde het verhaal over mijn eigen leven tot dan toe en alles wat ik met haar had meegemaakt op emotioneel vlak van me afschrijven. En ook de jaren met my Owner tot dan toe.

Uiteindelijk ben je het langst bij my Owner gekomen en hebben jullie nu nog steeds contact …?

Klopt, al is het contact nu zuiver op vriendschappelijke basis, zo nu en dan, en is de Meesteres slaaf verhouding totaal niet meer aan de orde. Gelukkig kon ik gelijk op de dag dat zij definitief terugkeerde naar haar geboorteland de knop omzetten. Dat is goed gelukt, ook al beschouw ik mijn jaren bij haar nog altijd als het summum wat ik op SM-gebied heb gedaan. Dat zal ook niet veranderen, vermoed ik.

Zijn er nog nieuwe ontwikkelingen geweest in het contact met Roemeense date na publicatie?

Nee, het verloopt precies zoals ik voorspelde in het boek. Sinds haar mail eind november 2021 is ze weer muisstil.

Amanda al december 1995 uit je leven verdwenen en in 2008 overleden, Bulgaarse date ook weg zonder afscheid te hebben genomen van haar. Het zit je niet mee met contacten vasthouden …

Het is wat het is. Ik vind het jammer dat dingen zijn gelopen zoals ze zijn gelopen en gaan zoals ze gaan. Ik heb me erbij neergelegd. Het accepteren kostte me veel moeite bij Amanda. Daarna is het afscheid van personen me steeds beter afgegaan en anno 2023 kan ik zonder heimwee of verlangens over iedereen spreken.

We gaan het interview afronden. Waarom heb je het boek vorig jaar gepubliceerd. Was daar een speciale aanleiding toe? Het zat kennelijk al zolang in je hoofd …

Nee, er was geen speciale aanleiding. De tijd leek er rijp voor. Eens moest het plaatsvinden en waarom niet in 2022?

Heb je eigenlijk lezersreacties gekregen en wat zeiden ze?

Ja, enkele. De meeste waren over het algemeen positief. Men vond mijn openheid moedig. De een vond het boek goed leesbaar. De ander had dan weer moeite met de opzet. Ik schrijf in het begin dat het geen rechtlijnig verteld verhaal is. Daar kun je van denken wat je wilt en daar ben je als lezer ook helemaal vrij in. Zoals ik vrij was in mijn overtuiging dat ik het op deze manier wilde opschrijven.

Geen reacties van mensen die zichzelf of personen herkenden?

De hoofdpersonen hebben het niet gelezen. Een lezeres herkende wel een hoofdpersonage. Dat risico zag ik ook wel bij publicatie. Iedere hoofdpersoon die ik kon bereiken, heb ik vooraf op de hoogte gebracht van de publicatie. Beide dames uitten geen bezwaar. En ja: ik vertel veel en open over mijn relatie tot hen en als je een van de hoofdpersonages kent, dan zul je haar ook wel herkennen in de beschrijvingen.

Maar ik heb zoveel jaren en uren doorgebracht bij Roemeense date en meer dan het viervoudige daarvan bij my Owner. Laat ik ze maar meteen bij naam noemen. Als ik alles had opgeschreven wat in die jaren gezegd en gedaan is en wat ik heb gehoord/gezien … Dat heb ik dus bewust niet gedaan. Het is het verhaal van mijn relatie tot hen. Hoe ik mij daarbij voelde. Wat er tussen ons is gebeurd. Over hun privéleven vertel ik zo goed als niets. Alleen bij Roemeense date vertel ik waarom en hoe ze vertrok. Maar ook dat is weer om mijn eigen gevoelens en gedachten daarover duidelijk te maken.

Tot slot: wat wil je de lezers van dit interview nog meegeven over je autobiografie?

Alhoewel we nu een jaar verder zijn, is mijn persoonlijke situatie voor het grootste deel nog steeds hetzelfde zoals in de autobiografie beschreven. Het verhaal over mijn moeder kende dus wel een tragisch einde. Ik wil nogmaals benadrukken dat het mij met name ging om het vastleggen van mijn gevoelsleven dat ik ervoer bij de vrouwelijke hoofdpersonages. Ik ben mij er daarbij van bewust dat ik mij niet altijd heilig heb gedragen bij sommigen, dat kun je op meerdere manieren interpreteren.

In dit interview is mijn beperking slechts zijdelings ter sprake gekomen. Natuurlijk speelt die beperking een hoofdrol in mijn leven, maar ik probeer zelf die rol zo klein mogelijk te laten zijn. Johan is immers meer dan zijn beperking. Iedere hoofdpersoon snapte dat en speelde er binnen haar mogelijkheden op in. Daar blijf ik ze allen eeuwig dankbaar voor.

Nieuwsgierig geworden naar het boek? Zie deze pagina met links om het te bestellen (onderste boek, maar bekijk zeker ook eens mijn andere boeken!).