Column: Trump heeft geschiedenis geschreven

19/01/2021

Menigeen zal op woensdag 20 januari een zucht van verlichting laten horen. Donald Trump verlaat het Witte Huis. In vier jaar tijd heeft de 45e president van de VS geschiedenis geschreven. Helaas vooral in negatief opzicht. Terwijl er kansen lagen om als een groot leider de geschiedenisboeken in te gaan.

De agenda van Donald Trump liet aan het begin van zijn presidentschap al uitschijnen dat hij als een olifant door de porseleinkast zou denderen. Subtiliteit was geen woord dat hij erin had genoteerd. Een muur optrekken aan de grens met Mexico, de VS uit het klimaatakkoord van Parijs, uit het nucleaire verdrag met Iran, Obamacare afschaffen. Hij heeft het allemaal, gedeeltelijk, gerealiseerd. Helaas heeft hij onderweg genoeg kansen laten liggen om zich, onverwacht, ook als een verantwoordelijke politicus te gedragen.

We herinneren ons nog de ontmoetingen met de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un. Nadat Trump hem eerst als Rocketman had bestempeld en ermee gedreigd Noord-Korea met de grond gelijk te maken, ontmoette hij Kim tweemaal. Hartelijke woorden over en weer werden echter niet opgevolgd door daden die de spanning op het Zuid-Koreaanse schiereiland hadden kunnen verminderen. It takes two to tango. Het lag zeker ook aan Kim. Maar ik heb de indruk dat Trump na die twee ontmoetingen überhaupt geen interesse meer had in Noord-Korea.

Ander voorbeeld. vorig jaar pakte Trump uit met vriendschapsverdragen tussen verschillende Arabische staten en Israël en een soort van doorbraak in de normalisering van de relatie tussen Servië en Kosovo. Prachtig, maar na het nieuws van dat moment bleef het voor de rest stil uit de Oval Office. Natuurlijk heeft een president speciale afgezanten die zich met de materie bezighouden. Hij kan niet alles in de gaten houden. Maar Trump wijdde er verder geen woord meer aan en ging verder met zijn eigen sores. De normalisering van de relatie tussen Israël en de Verenigde Arabische Emiraten hing al een tijd in de lucht. De normaliseringsgesprekken tussen Servië en Kosovo waren al een tijd bezig onder leiding van de EU. Trump heeft eigenlijk niet meer dan het moment gegrepen om te laten zien hoe goed hij wel niet is, ook op buitenlands beleid. Terwijl buitenlands beleid hem in feite geen zier interesseerde in de afgelopen vier jaar.

Trump heeft geschiedenis geschreven. Vooral binnenlands met een gigantische polarisering. Joe Biden mag proberen de brokstukken in de Amerikaanse samenleving weer te lijmen. Hij zal er zijn handen vol aan hebben. Op buitenlands terrein hebben de VS een grote deuk in het imago opgelopen. Ook daar is werk aan de winkel. Reken er daarbij niet op dat alles wordt zoals voor Trump. En dan nog: ook Obama had in zijn tweede ambtstermijn niet veel zin meer om politieagent van de wereld te spelen. Denk maar aan de befaamde 'rode lijn' in de Syrië oorlog. De relatie tussen de VS en de rest van de wereld is onder Trump definitief veranderd.

Trump verhuist morgen naar Florida met een dreigende impeachment boven zijn hoofd. Mocht die er komen, kan hij een gooi naar een tweede termijn in 2024 vergeten. Wat hij dan gaat doen? Geen idee. Van Trump zijn we nog niet af, dat is zeker gezien alles wat hij achterlaat. Hij heeft de geschiedenisboeken al gehaald in vier jaar tijd. De geschiedenis is echter nog niet volledig geschreven.