Retrospectief op acht jaar woningjacht in Nederland
24/10/2022
Statushouders, jongeren, ouderen. Vele tienduizenden, en misschien is dat wel veel te laag ingeschat, zijn in Nederland op zoek naar een woning. En dan heb ik mezelf nog niet meegerekend. Meer dan acht jaar ben ik al op zoek. Wellicht - hopen, duimen en bidden - komt deze week een einde aan mijn zoektocht. Een persoonlijk retrospectief dan wel een tussenstand.
Het is sinds zomer 2014 dat ik mijn blik ben gaan richten op een terugkeer naar Nederland. Antwerpen is en blijft een mooie stad om in te wonen en heeft zeker pluspunten boven Nederland. ik noem alleen al geen vuurwerk dat wordt afgestoken vanaf oktober. Vuurwerk mag hier sowieso nooit worden afgestoken. Logisch met al die historische panden. Maar een stagnerende carrière in Antwerpen en een ouder wordende moeder in Nederland maakte dat ik voorzichtig de Nederlandse woningmarkt ging aftasten. De laatste jaren ging de intensiteit fors omhoog vanwege de situatie met mijn moeder. Voorzichtig of fors op woningjacht: de Nederlandse woningmarkt is al jaren rampzalig.
Persoonlijke woonwensen
Zijn er dan helemaal geen woningen beschikbaar? Oh zeker wel. Maar je moet niet vragen wat en tegen welke prijs. Kamers staan genoeg te huur. Kamers waarbij je de voorzieningen moet delen met andere bewoners in het pand en waarvoor je minimaal tussen de 500 en 600 euro/maand betaalt. We hebben het dan over een oppervlakte van meestal nog geen 20 vierkante meter. Nog afgezien van de schandalig hoge prijsstelling is zo'n kamer met gedeelde voorzieningen prima voor jongeren, maar ik ga daar met mijn 53 jaar niet intrekken.
Ik heb wel meer woonwensen waaraan ik geen concessies doe. Vanwege mijn fysieke beperking is een woning op tweehoog, driehoog of nog hoger met trap voor mij geen optie. Ik kan traplopen, maar een paar keer per dag de trap op en af van zo hoog en dat ook nog met een boodschappentas of vuilniszak in de hand. No way. Mijn nieuwe woonplek moet zich dus of op de begane grond bevinden of de hoger gelegen etage moet per lift bereikbaar zijn. De tweede niet te onderhandelen voorwaarde is dat er een douche moet zijn. Met mijn beperking kom ik niet zelfstandig veilig in of uit een bad. Woningen met baden zijn een minderheid. Woningen op hoger gelegen etages die alleen per trap te bereiken zijn, zijn helaas veruit in de meerderheid. En benedenhuizen? Die zijn schaars. Naast deze twee keiharde eisen is het ook fijn als de woonlocatie niet te ver verwijderd is van openbaar vervoer en supermarkt. Dat krijg je als je geen auto kunt rijden.
Dit alles maakt dat de spoeling voor mij al dunner is dan voor de meeste andere woningzoekenden. Dan heb ik het nog niet eens over de factor huurprijs gehad.
Sociale huurwoningen
Of ik nu in Nederland een vaste job zou hebben of volledig als freelancer aan de slag zou gaan: een topsalaris zit er niet in. De sociale woningbouw was altijd de meest realistische optie om mij op te concentreren. De problemen met sociale huurwoningen zijn algemeen bekend. Er zijn er veel te weinig. De doorstroming is te beperkt. Het gevolg is dat velen jarenlang op een wachtlijst staan. Verhalen van tien jaar of langer zijn geen uitzondering. Zelf sta ik in Rotterdam alweer meer dan acht jaar op zo'n wachtlijst. Heel af en toe eindig ik voor een woning bij de bovenste drie. Dan heb je statistisch gezien een redelijke kans. Helaas is die betreffende woning dan in negen van de tien gevallen niet geschikt om een van de eerder genoemde redenen. Of de buurt staat mij niet aan. Als oud Rotterdammer weet ik nog precies waar je wel en niet moet zijn. Een veilige en gerieflijke woonomgeving is ook wat waard. Ik maak me sterk dat meer mensen op de lange wachtlijst die laatste afweging maken.
Er moeten dus meer woningen bijkomen. Minister Hugo de Jonge is ambitieus en wil de komende jaren het woningaanbod flink uitbreiden. Ook in de sociale sector. Een woning bouwen, kost echter tijd. En tijd is er eigenlijk voor geen enkele woningzoekende niet.
Private woningmarkt
Omdat de sociale woningbouw een gebed zonder einde lijkt, ben ik mij de laatste jaren steeds meer op de private markt gaan richten in mijn zoektocht. Woningen genoeg beschikbaar. Ook die binnen mijn woonwensen vallen, maar helaas niet binnen mijn budget. Wat geldt voor de kamers geldt in nog grotere mate voor de woningen op de private markt. Schandalig hoge huurprijzen gekoppeld aan exorbitante inkomenseisen. Stel dat je een woning tegen een prijs tussen de 600 en 700 euro ziet aangeboden, dan nekt de inkomenseis je wel. De vraag voor een inkomen dat minstens drie of vier keer de huurprijs bedraagt, is niet zeldzaam. Hoeveel werknemers of freelancers kunnen zonder met hun ogen te knipperen aan die voorwaarde voldoen?
Ik niet. Ik heb wel geld achter de hand om minstens één jaar een woning in die prijsklasse zonder problemen te kunnen huren. De meeste makelaars nemen niet eens de moeite om naar je verhaal te luisteren wanneer je dit noemt. Ook in de private sector is er meer vraag dan aanbod. Voldoe je niet aan de eisen, gaat men wel door naar de volgende.
Eindelijk beet?
Zo ben ik al meer dan acht jaar op zoek naar een onderkomen in Nederland om een nieuw werkend bestaan op te bouwen. Ik zit in een vicieuze cirkel. Geen werk -> geen woning. Geen woning -> geen werk. Met het overlijden van mijn moeder mei dit jaar is het speelveld wel veranderd. Was ik tot aan haar overlijden op zoek naar een woonplek in of vlak bij Rotterdam, nu is dat niet meer nodig. In theorie kan ik overal ter wereld gaan wonen. Vanuit mijn carrièreperspectief en mijn eigen leeftijd en fysieke conditie in ogenschouw nemend, blijft Nederland de meest verstandige keuze. Maar mijn nieuwe woonplek hoeft zich nu niet meer per se in Rotterdam, of bij uitbreiding de Randstad, te bevinden. Zo gebeurde het dat ik afgelopen donderdag ineens een appartement in de vrije sector in Amersfoort kon bezichtigen (foto).
Amersfoort, waarom niet? Binnen een kwartier sta je met de trein in Utrecht. Amersfoort is zelf ook geen al te kleine stad. Het betreffende appartement is omringd door veel groen, heeft een lift en een inloopdouche. Ik ben voor. Maak ik een kans? Er zijn rond de tien geïnteresseerden. Zelfs als drie of vier man zich uit de race terugtrekken, ben ik niet de enige kandidaat. En dan komt het aan op hoe de verhuurder de kandidaten beoordeelt. Ik heb mijn kandidatuur gelardeerd met een uitgebreide situatieschets om toch maar zo duidelijk mogelijk te maken dat ik een goede, betrouwbare huurder zal zijn. Ondanks dat ik geen inkomen heb dat gelijk is aan drie of vier keer de huurprijs. Zal mijn motivatie overtuigend genoeg zijn?
Ik weet het nog deze week. Ben ik na meer dan acht jaar eindelijk klaar met mijn zoektocht of moet ik deze voor onbepaalde tijd voortzetten?
Copyright tekst en foto: Johan Peters, 24/10/2022 - ...