Laatste stop: Bratislava


Hlavné Namestie, Bratislava (foto: Rob Hurson via Wikimedia Commons)

Na lang wikken en wegen neem ik toch de gok. Ondanks de voortdurende oorlog in Oekraïne eindig ik in september mijn in 2013 gestarte reis langs de EU-lidstaten. Bratislava is de laatste stop. Zondag 10 september begint het korte avontuur.

Onbekend Slowakije

Meestal heb je wel een beeld van het land waar je naartoe gaat zonder eerst te moeten googlen. Bij Slowakije was dit voor mij niet echt het geval. Het land bestaat ook nog niet zolang. Het scheidde zich in 1993 vreedzaam af van de Republiek Tsjechië waarmee het tijdens het interbellum en daarna sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog als Tsjecho-Slowakije door het leven was gegaan.

In Slowakije wonen nu zo’n vijf miljoen mensen. Het land is redelijk welvarend, wat het niet in de laatste plaats aan een bloeiende auto-industrie heeft te danken. Zowel Volkswagen, PSA Peugeot Citroën, Kia, Jaguar Land Rover als Volvo hebben assemblagefabrieken in Slowakije. Het land is al sinds 2009 lid van de eurozone.

Corruptie is er nog wel een probleem, zoals in alle voormalige Oostbloklanden. In de Corruption Perceptions Index 2022 van Transparency International behaalt het land een score van 53. De score loopt van 0, compleet corrupt, tot 100, helemaal geen corruptie. Dat je niet te veel je neus in die corruptiezaken moet steken, ondervond de Slowaakse journalist Jan Kuciak die in 2018 werd vermoord, samen met zijn vriendin. Kuciak was toentertijd bezig met een onderzoek naar banden tussen de Italiaanse maffia en de Slowaakse politiek. Onder andere in de persoon van toenmalig sociaaldemocratisch premier Robert Fico. Die trad pas af na aanhoudende demonstraties tegen zijn bewind. De moord op Kuciak is nog steeds niet opgelost. De vermeende opdrachtgever, zakenman Marian Kočne, is tot twee keer toe vrijgesproken voor de rechtbank wegens gebrek aan bewijs. Fico is heden ten dage parlementslid.

In reactie op de moord op Kuciak kozen de Slowaken in 2019 een liberale pro-Europese president, Zuzana Caputova. Zij zal in 2024 niet opgaan voor een tweede termijn maakte ze onlangs bekend. Het presidentschap is in Slowakije voornamelijk een ceremoniële functie, al is de president in naam wel opperbevelhebber van het leger.


Vliegtuig Austrian Airlines op Wenen luchthaven. Bron foto: Wikimedia Commons

In Bratislava geraak je niet eenvoudig

Bratislava staat al sinds 2019 op mijn to-do-list. Behalve corona en de oorlog in Oekraïne was er nog een reden dat ik tot nu toe niet in Bratislava ben geweest. Er is geen rechtstreekse vlucht op Bratislava vanuit Brussel of Amsterdam. Ook niet vanuit Athene of Sofia, de vorige bestemmingen op mijn Europese reis. Om in Bratislava te geraken, is het dus nodig een kleine omweg te maken.

Die omweg verloopt via de Oostenrijkse hoofdstad Wenen. Wenen en Bratislava liggen op goed een uur rijden van elkaar. Dagelijks rijden vele treinen tussen de beide hoofdsteden. Helaas vertrekt er geen trein vanaf luchthaven Wenen (foto) rechtstreeks naar Bratislava. Je zult eerst vanaf de luchthaven met de trein naar Wenen Centraal moeten om daar de trein naar Bratislava te nemen. Dat blijft omslachtig. Gelukkig is er een alternatief. De bus.

Vanaf luchthaven Wenen rijden diverse internationale busmaatschappijen regelrecht naar Bratislava. En ook die rit duurt goed een uur. Flixbus heeft zelfs bussen rijden naar drie verschillende locaties in Bratislava. Ik heb gekozen voor het centrale busstation als eindpunt. Die Flixbus rijdt ieder uur.

Ook de terugreis van Bratislava naar Brussel Zaventem op woensdag 13 september gaat via de Wenen route. Austrian Airlines zal mij hopelijk veilig naar en vanuit Wenen vervoeren.

Bratislava in twee dagen

Uiteraard is het hoofddoel van mijn reis naar Bratislava het interviewen van een persoon/personen met een beperking die in de stad woont (wonen) en leeft (leven). Zo’n interview neemt in de regel een halve dag in beslag, inclusief het verplaatsen. Dat maakt dat mij dan nog een goede anderhalve dag rest om de stad te bezichtigen. In wereldsteden als Parijs, Londen of Berlijn is anderhalve dag natuurlijk veel te weinig. Voor Bratislava lijkt het echter precies voldoende.

Het oude centrum van Bratislava, Stare Mesto, valt natuurlijk niet te vermijden. Al was het maar, omdat het Ibis hotel waar ik die dagen verblijf op vijf minuten loopafstand ervandaan ligt. Ook Bratislava Hrad, het kasteel, zal vast mijn aandacht trekken. Of ik er ook daadwerkelijk naartoe ga, hangt af van de toegankelijkheid in en rondom het kasteel. Gebouwen op heuvels zijn meestal niet zo makkelijk te voet te bereiken. Dat herinner ik mij nog van de Praagse Burcht.

De toegankelijkheid van Bratislava voor mensen met een fysieke beperking zou over het algemeen redelijk moeten zijn, volgens deze pagina op Visit Bratislava. Alleen sommige straten in het oude centrum hebben nog kasseien. Niet handig als je je in een rolstoel voortbeweegt, maar ook niet als je wel mobiel bent maar slechter ter been. Voor kasseien draai ik echter mijn hand niet om. Na meer dan 17 jaar rondlopen in historisch Antwerpen ben ik niets anders meer gewend.

Er zijn meer dingen te doen in Bratislava volgens deze pagina met tips van journaliste Esther de Beer. De tijd zal uitwijzen wat ik hiervan eventueel meepik. Voor de kerstmarkt gaat het in september in elk geval nog te vroeg zijn ….

Call to people in Bratislava

I’m still looking for a person or persons who would be willing to grand me an interview about his/her/their life in Bratislava. How do you experience living with a disability in the Slovak capital with regard to, for instance, work/free time/transport/finances? I would love to hear it from you during a personal interview. See this page for details how to contact me and when the interview should have to take place. The kind of disability is not important, as long as you are able to communicate clearly in English.

Copyright tekst: Johan Peters, 17/07/2023 - ...