Opinie: discussie over mondkapjes in supermarkten moet stoppen

27/06/2020

Ik ben op Twitter in een verhitte discussie geraakt met volgers van viroloog Marc Van Ranst over het dragen van een mondkapje in supermarkten. Wat ik dus pertinent niet doe. De meesten verwijten mij egoïsme, betweterij etc. Laat ik op deze plek nog eens heel helder mijn standpunten uiteenzetten.

Allereerst: ik heb heel veel respect voor Marc Van Ranst! De manier waarop hij de Vlamingen door de afgelopen coronamaanden heeft geloodst, daar neem ik mijn hoed voor af. Steeds weer geduldig sensibiliseren dat hygiëne heel belangrijk is, net als afstand houden en continu verduidelijken dat het virus voorlopig nog niet is verdwenen. Marc deed het en doet het. Ik heb er echt diep respect voor en heb ook altijd zijn adviezen opgevolgd. Maar dus niet wat het mondkapje in de supermarkt betreft.

Het argument van Van Ranst en andere virologen/epidemiologen is dat het drukker gaat worden in de supermarkt met de versoepelingen, dus het is nu beter om daar een mondkapje op te doen. Ik woon in Antwerpen, ik ga naar de supermarkt op de Meir. Van een grotere drukte daar is vooralsnog geen sprake. Ligt aan het tijdstip (ik ga meestal vroeg in de ochtend vlak na opening, maar toch ook wel eens vroeg in de middag). Het ligt nog meer aan het feit dat er niet veel scholieren rondlopen. Punt is dat het met de drukte op de tijdstippen die ik ga reuze meevalt. Bovendien staat er nog altijd een manneke voor de ingang wiens taak het is ervoor te zorgen dat het niet te druk wordt met klanten op een bepaald moment. Verder houd ik afstand en raak producten alleen aan om ze te kopen (wat lang niet iedereen doet).

Dat brengt mij bij mijn belangrijkste reden om geen mondkapje op te doen in de supermarkt. Mensen zitten overal aan. Pakken een paprika. Beoordelen dat die er toch niet al te best uitziet en leggen hem weer terug. Pakken een krant beet. Lezen de voorpagina en leggen hem weer terug. Etc. Dat zijn ik weet niet hoeveel contactmomenten op een dag waarop een mogelijk virus zich aan een product in de supermarkt kan hechten. Wast of desinfecteert iedereen netjes de handen voordat men de supermarkt binnentreedt? Dat valt niet te controleren. Kortom: je kunt wel een mondkapje dragen om te zorgen dat je een ander niet via een eventuele hoest- of niesbui kunt besmetten, maar als jij geen handschoenen daarbij draagt en voor het binnengaan van de supermarkt per ongeluk (of opzettelijk) in je hand hebt gehoest/geniesd, dan heeft dat mondkapje generlei nut.

Hygiëne lang niet bij iedereen

Geloof me: er zijn nog hele volksstammen die bewust of onbewust het niet zo nauw nemen met de hygiëne. Een drietal voorbeelden die ik de afgelopen weken zag in Antwerpen. Een kerel niest in zijn handen en stapt daarna doodleuk een McDonald's binnen. Een serveerster loopt op een terras te bedienen zonder mondkapje. Weer op een ander terras op een ander moment zit een kerel wel een keer of vijf in zijn hand te kuchen. Ja, we hebben meer vrijheid en genieten ervan. Dat moeten we ook vooral blijven doen. Maar we moeten niet denken dat iedereen zich netjes aan de hygiëneregels houdt.

'Dat doe jij ook niet door geen mondkapje te dragen in de supermarkt.' Dat verwijt mag je mij maken. Ik heb hierboven uitgelegd waarom ik dat schijnveiligheid vind en daarom dus niet doe. Daar kun je het mee oneens zijn. Verwijt mij echter geen egoïstisch gedrag zolang je mij niet kent en niet weet of ik mij aan alle overige coronamaatregelen houd. En ja, dat doe ik nog steeds.

Verschil in inzicht

Wat mij zeer verbaast, is het verschil in inzicht en aanpak van de coronacrisis door virologen onderling. Waarom hameren Belgische virologen tot in den treuren op het dragen van een mondkapje in de supermarkt, terwijl je de Nederlandse viroloog Jaap van Dissel er niet over hoort? Omstandigheden tussen landen kunnen verschillen, maar dat lijkt mij in supermarkten nu net niet het geval. Ook in Nederland doen mensen boodschappen en kan het er druk zijn waardoor de 1,5 meter niet altijd gerespecteerd kan worden. Waarom is het in Nederland geen punt van discussie en in België een onophoudelijke?

Marc Van Ranst is niet de enige die om een mondkapje in de supermarkten vraagt. Vele honderden huisartsen steunen hem daarin. Federaal minister Maggie De Block dan weer niet. Oké, zij heeft te maken met politieke afwegingen maar is wel zelf ook opgeleid en werkzaam geweest als huisarts. Kennelijk staat zij toch heel anders in de discussie, ondanks of dankzij haar achtergrond. Wat meer eenduidigheid in beleid en inzicht zou wel fijn zijn, ook naar de burger toe.

Ik sluit af. Op het punt van het dragen van een mondkapje in de supermarkt blijf ik van mening verschillen met Marc Van Ranst en vele van zijn volgers. Dat zij vinden dat ik ongelijk heb, daar heb ik geen moeite mee. De tijd zal het uitwijzen. Verwijt mij echter geen egoïstisch gedrag zolang je mij niet kent en niet weet of ik mij wel aan de overige voorschriften houd (en dat doe ik). Zoals in dit opiniestuk aangegeven, zijn er heel veel Vlamingen die dat niet (meer) doen. Dan creëer je dus een gevoel van schijnveiligheid door een mondkapje in de supermarkt verplicht te stellen met als argument dat het helpt een tweede coronagolf te voorkomen. Niet, als de andere maatregelen aan de laars worden gelapt. Hoe dan ook, blijven die andere maatregelen in mijn ogen veel belangrijker en noodzakelijker.